Językowy obraz świata (1)

Odszukaj w Internecie tekst Szymona Sikorskiego Język rzeczywistości czy rzeczywistość językowa? Tekst odnajdziesz w gazetce studentów niderlandystyki Uniwersytetu Wrocławskiego, na stronie:

http://www.kfn.uni.wroc.pl/VARIA/MANDARIJNTJE/MANDARIJNTJE3/Szymon.htm

Przeczytaj uważnie wstęp oraz ostatnią część artykułu.



[Ludwig Wittgenstein – drugi z prawej strony]

Polecenia:

Autor artykułu twierdzi:

Granice mojego języka są granicami mojego świata. To zdanie z Traktatu logiczno-filozoficznego Ludwiga Wittgensteina mogłoby posłużyć za motto całej, holistycznie [1] pojmowanej współczesnej humanistyki.

1. Wyjaśnij pojęcie motto. W opisie uwzględnij formę i funkcję motta.
2. W jakim znaczeniu autor użył słowa motto w tym zdaniu?
3. W jakim celu autor nazwał mottem humanistyki myśl Ludwiga Wittgensteina?
4. Wymień znane Ci dziedziny humanistyki.
5. Uzupełnij tabelę, odwołując się do wskazanego fragmentu tekstu:

Co dziwne i zaskakujące, dopiero XX w. uczynił język przedmiotem badań tak epistemologicznych [2], jak i ontologicznych [3]. Wcześniej istotą językoznawstwa były tylko gramatyka (badanie struktur języka), filologia (analiza tekstów literackich) i językoznawstwo porównawcze (porównywanie tekstów, głównie na podstawie tekstów literackich).

[1] założenie, że całość nie da się sprowadzić do sumy części; tu: ogólnie, kompleksowo
[2] epistemologia – nauka zajmująca się możliwościami, granicami i zasięgiem ludzkiego poznania
[3] ontologia – dział filozofii zajmujący się ogólną teorią bytu, charakterem i strukturą rzeczywistości

Obszar badań języka

Epoka	Dominująca dziedzina	Obszar badań
XIX wiek	................................................	................................................
	................................................	................................................
	................................................	................................................
XX wiek	................................................	................................................
	................................................	................................................
	................................................	................................................

6. Na podstawie informacji wybranych z tekstu i tabeli sformułuj wniosek dotyczący rozwoju językoznawstwa.
7. W jakim celu autor zgromadził pytania na początku ostatniej części artykułu?
Czy istnieje coś poza językiem? Czy język nas ogranicza? Czy w końcu język jest tworem społeczności, czy społeczność tworem językowym?
8. Wpisz do tabeli zdania, które są odpowiedzią na postawione przez autora pytania.

Uzupełnij tabelę.

Pytanie	Odpowiedź autora
Czy istnieje coś poza językiem? Czy język nas ogranicza? Czy język jest tworem społeczności czy społeczność tworem językowym?	............................................................. ............................................................. ............................................................. ............................................................. ............................................................. .............................................................

9. Czy zgadzasz się z Szymonem Sikorskim?
Zbierz argumenty, które pozwolą Ci ustosunkować się do sądów autora.
10. Szymon Sikorski używa w swoim tekście słowa „matriksowo”. Wyjaśnij znaczenie tego pojęcia oraz funkcję cudzysłowu, w który zostało ono ujęte.
11. Jak rozumiesz ideę odpowiedniego rzeczy nazywania?
12. Posługując się dostępnymi słownikami lub internetem, wyjaśnij wyrażenie: własna (spersonalizowana) rzeczywistość.
13. Przygotuj się do dyskusji na temat:
Po co uczymy się języków? Po co uczymy się języka ojczystego?

Praca domowa:

Posługując się internetem lub innymi źródłami, znajdź teksty literackie, które podejmują temat odpowiedniego rzeczy nazywania.
Napisz humorystyczne opowiadanie o odpowiednim rzeczy nazywaniu.
Rozważ słuszność zdania: To, co nie jest nazwane, nie istnieje.
Zgromadź bazę danych: Nazwy domów (pensjonatów). Informacji poszukaj w swoim otoczeniu lub w internecie. Napisz, dlaczego ludzie nazywają swoje domy. Czy zauważasz jakąś wyraźną tendencję w nazewnictwie tego typu?